فرهنگ شهادت و ایثار
December 11th, 2012
<![CDATA[همکارم رو قبلا بهتون معرفی کرده بودم. بحثی با هم داشتیم که جالب بود. یادم نیست گفتم قبلا که در حال یاد گرفتن فارسی است یا نه. به هر حال، به عنوان یک مثال از حرف ث، کلمه ایثار را مثال آوردم. هرچی فکر کردم، کلمه مناسبی برای ترجمه ایثار پیدا نکردم. کنجکاو شدم و در منزل قدری جستجو کردم. نزدیکترین کلمه‌ای آلمانی که پیدا کردم، کلمه Opfer به معنای قربانی است که با مفهوم ایثار تفاوت اساسی دارد.
از یکی از دوستان که زبان آلمانی خوانده‌ند نیست نیز پرسیدم، ایشان نیز همان کلمه فوق رو پیشنهاد کردند.
نتیجه‌ای که می‌توانم بگیرم، این است که در این فرهنگ کلا مفهوم ایثار به مفومی که در فرهنگ ما وجود دارد، موجود نیست.
نمونه دیگر کلمه شهید است. در آلمانی Märtyrer و در انگلیسی کلمه Martyr به شهید ترجمه می‌شوند. ولی تفاوت ظریفی وجود دارد. در فرهنگ غربی و مسیحی، به کسی که ما شهیدش می‌نامیم، شهید نمی‌گویند.
در فرهنگ ما شهید کسی (نظامی یا شهروند عادی) است که عمدتا در جنگ یا درگیری نظامی کشته می‌شود. خیلی مطمئن نیستم که درگیری باید ریشه مذهبی داشته باشد تا کشته شده شهید حساب شود یا این که کشته شده مثلا در درگیری مربوط به دفاع از مال نیز شهید محسوب می‌شود.
این فرد در فرهنگ غربی شهید محسوب نمی‌شود. در فرهنگ غربی متاثر از مسیحیت، شهید کسی است که حاضر به تغییر دینش نشده و مرگ را بر تعویض دین ترجیح داده است. سابقه تاریخی آن به زمان رومی‌ها قبل کنستانین برمی‌گردد. زمانی که مسیحی بودن دلیلی کافی برای اعدام شدن بود و مسیحیانی که با علم به این مطلب، حاضر به تغییر دین نبودند، شهید محسوب می‌شدند.
تفاوتهای ظریف این چنینی در زبان، می‌توانند راهنمای خوبی برای درک بهتر تفاوتهای فرهنگی و فلسفه مذاهب باشند.
]]>
Posted in زبانشناسی | Comments (4)
December 11th, 2012 at 2:50 am
از دوست مذکور در پست نظر خواهی کردم. اینست پاسخشان:
نظر من:
میشه گفت مثبته وقتی کسی از جان گذشتگی می‌کنه به خاطره شخصی، مذهبی، هدفی و یا ایمانی که داره. فقط به به نظر من آقای میرزایی این «خود را ایثار» کردن موقعی صورت می‌گیره از طرفه شخصی که به طور فناتیک رفتارشه و از حد معمول این دوست داشتن و ایمان گذشته…
الته این نظر منه و نمی‌دونم شما قبولش دارید یا نه
December 11th, 2012 at 2:54 am
سلام
ممنون از پاسخ. به نظرم خود تنها چیزی نیست که می‌شود آن را ایثار کرد. لغت‌نامه دهخدا این معنی را آورده است:
غرض دیگران را بر غرض خویش مقدم داشتن . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). برگزیدن یعنی منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم داشتن و این کمال درجه ٔ سخاوت است
در ضمن با اجازه نظر شما در وبلاگم منعکس کردم.
December 11th, 2012 at 12:35 pm
حالا همه تون درباره ایثار صحبت کردین درباره موثار هم صحبت کنید که یک گفتگوی میان فرهنگی شکل بگیره!
بی ادبی نباشه!
December 12th, 2012 at 10:14 pm
جالب است ، یعنی برای معنای ایثار هیچ کلمه ای هم وزن در فرهنگ آلمانی نیست!
وقتی مادری در حق فرزندش از جان ، مال یا هر چیز دیگرش می گذرد (برای سلامتی ، موفقیت و … فرزندش) ، شهروندان آلمانی زبان دیدن این رفتار ، چه واژه یا جمله ای را در وصف این حرکت مادر بیان می کنند. شاید بگویند مهربان ، دلسوز یا …
فردی (مرد یا زن) برای نجات و اهدای زندگی به دیگری حاضر است از جان ، مال یا چیز های دیگرش برای فرد دیگری بگذرد. یعنی در آلمان چنین افرادی پیدا نمی شوند که برای رضای خدا ، یا بالا بردن و ارزش مند کردن نفس خودشان یا ارتقا فرهنگ نوع دوستی و دیگری دوستی در بین شهروندان اقدام به ایثار (در هر جنبه و به هر صورتی) نمایند.
وقتی کمیت دانشمندان آلمانی که در حوزه های مختلف علوم انسانی و اجتماعی فلسفه بحث و تحقیق می کنند ، در نظر می گیریم و سپس اقدام به ازیبای کیفیت آثار آنان می نماییم ، نبود واژه ای همسو و هم وزن با ایثار در فرهنگ آلمانی کمی آدمی را دچار بهت و حیرت می کند.
البته با خاطرات تلخی که آلمان ها در جنگ جهانی اول و دوم بر اروپا و سایر نقاط دنیا گذاشته اند ، سبب می شود تا کمی از این بهت و حیرت کاسته شود.